4 aşamadan söz edebiliriz. Bunlar:

• Çiftlerdeki problemi anlamak için yapılan ön görüşme (belki de en önemli aşama)
• Kadında yumurta büyütme (Kontrollü Ovarian Stimulasyon)
• Yumurta toplama (OPU, Oocyte Pick-Up)
• Embriyo Transferi

Tüp Bebek uygulaması nasıl yapılır?

1) Yumurtaların Uyarılması ve Yumurta Gelişiminin Takibi

Tüp bebek tedavisinin başarısı anne adayının yumurtalıklarında çok sayıda ve kaliteli yumurta üretilmesine bağlıdır. Bu amaçla yumurtalıklar, yumurta gelişimini uyaran ilaçlar ile uyarılır. Bu ilaçlar cilt altına veya kas içine yapılan iğnelerdir. Yumurtalıkların bu ilaçlar ile uyarılması yaklaşık 8-10 gün sürer. Bu süreç içerisinde yumurta gelişiminin takibi için anne adayı ultrason eşliğinde birkaç kez kontrole çağırılır. Gerekli görülürse kan tahlilleri ile hormon düzeylerine bakılıp ilaçların doz ayarlaması yapılabilir

2) Yumurta Toplama İşlemi (OPU, Oocyte Pick-Up)

Tüp bebek uygulamasında ilaçlarla yeterli büyüklüğe getirilen yumurtalar genellikle vajinal yolla duruma göre abdominal yolla anestezi ile sedasyon altında steril koşullarda 15 dakika suren OPU dediğimiz bir işlemle yumurta toplama işlemi yapılmaktadır.

 

Yumurta toplama işlemi ne zaman, adetin kaçıncı günü yapılır? 

Tüp bebekte yumurtalar oluşturulduktan sonra yumurtaları olgunlaştırmak amacıyla çatlatma iğnesi (HCG iğnesi, pregnyl, ovitrelle veya başka iğneler ile) yapılır. Bu iğneler yapıldıktan 34-36 saat sonra yumurta toplama işlemi yapılır. Yumurta toplama işleminin yapılacağı günün belirlenmesi, yumurtaların (folikül) kaç günde gelişeceğine bağlıdır. Yumurtalar ortalama 8-12 günde geliştiği ve yumurta geliştirme tedavisi adetin genelde 2. Veya 3. günü başladığı için yumurta toplama işlemi de adetin 13-18. günleri arasında yapılır.

Yumurta toplama işlemi nasıl yapılır?

Yumurta toplama işlemi tedavideki hastaların folikülleri 18-20 mm çapına eriştikten sonra yapılan Hcg uygulamasından (halk arasında çatlatma iğnesi olarak bilinir) yaklaşık 34-36 saat sonra anestezi altında olmak üzere ameliyathane şartlarında vajinal ultrasonografi cihazına takılan kılavuz içerisinden geçirilen iğne ile folikül içerisindeki sıvının steril tüplere çekilmesi şeklinde yapılır. İşlemin süresi ortalama 15-30 dakikadır. Her folikülün içerisinden yumurta (oosit) çıkmayabilir, yaklaşık olarak %80’inde yumurta bulunur. Bu nedenle yumurta toplama işleminde toplanan yumurta sayısı ultrasonda görülen folikül sayısından az olabilir.

Genel anestezi (uyutma) mı? Lokal anestezi (lokal uyuşturma) mı uygulanır?

Bazı merkezlerde lokal anestezi ile yapılırken çoğu zaman sedasyon anestezisi ile hasta uyutulur. Bu hastanın isteğine göre de değişebilir. Sedasyon anestezisi ile yapıldığında hasta hiçbir şey hissetmez, lokal anestezi ile uygulamalarda bazen hafif derecede rahatsızlık duyabilir. Ancak genel olarak ağrılı ve rahatsız bir işlem değildir.

Spermin hazırlanması:
Yumurta toplama günü erkek sperm tahlili verir. Sperm laboratuvarda hazırlanır, hastanın özelliğine göre birçok sperm seçme yönteminden biri (sperm chip imsi gibi) kullanılarak sperm seçimi yapılarak en iyi en kaliteli sperm kullanılır. Sperm veremeyen veya çok az canlı spermi olan erkeklerde mikroTESE yöntemi ile sperm alınır.

Alınan spermler ve toplanan yumurtalar ile ICSI yöntemi ile döllenme (fertilizasyon) işlemi
yapılır. Yumurtaların toplanmasını takiben birkaç saatlik dinlenmenin ardından çift hastaneden
taburcu edilir. Bu aşamadan sonra kullanılacak ilaçlar konusunda anne-baba adayı bilgilendirilir.

3) Döllenme ve Embriyo Oluşturulması  (Laboratuvar İşlemleri)

Sperm hücreleri ile yumurtanın birleşmesi (döllenme) işlemi yumurtaların toplandığı gün yapılır. Yumurtaların toplanmasından bir gün sonra, yumurtalardan kaçının normal şekilde döllendiği konusunda anne-baba adayına bilgi verilir. Bu döllenme uygun laboratuvar şartları altında mikroskop altında mikroenjeksiyon (ICSI) ile gerçekleştirilir. Normal olarak döllenen yumurtalar laboratuvarda embriyo oluşumu için 2 ile 5 gün arasında izlenir. Döllenmeyi takip eden 3. günde en az 5 adet çok kaliteli embriyo elde edildiyse 5. güne kadar izlenip blastokist halini alması sağlanır. Uygun görülen zamanda, aralarında en kaliteli olanlardan belli sayıda embriyo seçilir ve anne rahmine yerleştirilir. Laboratuvar ortamında 5 gün boyunca takip edilip geliştirilen embriyolara blastokist adı verilir. 5. günde yapılan embriyo transferine de blastokist transferi denir. Günümüzde uygulanmakta olan ileri tüp bebek tekniklerinden bir tanesi olan 5. gün blastokist transferi, çocuk sahibi olmak isteyen çiftlere çok daha yüksek oranlarda gebelik şansı sunmaktadır.
Kromozomal anormallik taşıyan embriyoların blastokist dönemine ulaşabilme ihtimali normal olan embriyolara oranla çok daha düşüktür.

 

Böylece, 5. günde kromozomal olarak daha sağlıklı embriyoların seçilebilme ihtimali yüksektir. Dolayısıyla 5.gün transferi ile daha yüksek implantasyon (ana rahmine tutunma) ve gebelik oranları elde edilebilmektedir. Ancak 5.gün blastokist transferi yapabilmek ve başarılı sonuçlar elde edebilmek için tüp bebek ünitesinin belirtilen yüksek niteliklere sahip olması gerekir:

• Üst düzeyde laboratuvar koşulları
• Kaliteli ve yeterli ekipmanlara sahip olmalı.
• Deneyimli tecrübeli bir ekip
• Tecrübeli embriyologlar.

4) Embriyo Transferi

Transfer işlemi, çok basit bir muayene işleminden farksızdır. Herhangi bir anesteziye gerek duyulmaz. Transfer öncesi tek istenilen, anne adayının su içip idrar torbasını bir miktar doldurmasıdır. Transfer işlemi sırasında, embriyolar ile yüklenmiş olan bir yumuşak kateter rahim ağzından geçilerek rahim içerisine uygun yere yavaş bir şekilde yerleştirilir. Eğer yerleştirme işleminden sonra geride iyi kalitede embriyo veya embriyolar kalmış ise, anne-baba adayının onayı alınarak bu embriyolar ileride kullanılmak üzere dondurulup saklanır.